بسم الله الرحمن الرحیم

چاپ شده در مجله جنگ افزار، شماره ۹۱، 

تاریخچه:
سامانه اس-۲۰۰ که ناتو آنر با نام سام-۵ (SAM-5) می شناسد، یک موشک سطح به هوای برد بلند و متوسط است که در دهه ۶۰ میلادی به منظور محافظت از محدوده وسیعی در برابر حملات هواپیماهای بمب افکن یا هواپیماهای استراتژیک دیگر ساخته شد، هر گردان نظامی شش سکوی پرتاب از این موشک همراه با یک رادار کنترل آتش را داراست و جالب است بدانید که طول این موشک غول پیکر تقریبا به ۱۱ متر برابر با ۳۵ فوت می رسد، سامانه کنترل آتش این موشک نیز قابلیت لینک شدن به رادارهای دوربردتر را نیز داراست.
اولین گردان عملیاتی سامانه اس-۲۰۰ در اواخر سال ۱۹۶۶ میلادی در قالب ۱۸ سایت و ۳۴۲ لانچر شروع به شکل گرفتن کرد، و در همین سال اس-۲۰۰ به طور رسمی وارد به خدمت شده و به سرعت جایگزین موشک های ضد بالستیک شکست خورده همانند RZ-25/5V11 “Dal” شد، البته بهتر است بدانید که Dal لقبی است که ناتو بر این موشک شکست خورده نهاده است، ناتو همچنین به سام-۵ لقب “Griffon” به معنی “اشتر” را داده است. در سال ۱۹۶۸ میلادی ، ۴۰ سایت از این موشک ساخته شد و در سال ۱۹۶۹ میلادی ۶۰ سایت پدیدار شدند، این پیشرفت در ساخت سایتهای این موشک رفته رفته افزایش یافت تا اینکه در اواخر دهه ۷۰ میلادی و اوایل دهه ۸۰ میلادی تعداد ۱۳۰ سایت به همراه ۱۹۵۰ لانچر ساخته شدند.
نوع: موشک سطح به هوا
سازنده: شوروی سابق
ورود به خدمت: سال ۱۹۶۷ میلادی
شرکت سازنده: Petr Grushin design bureau
مدل ها: V21 5V28 5V28V
وزن: ۷۱۰۰ کیلوگرم
طول: ۱۱ متر
کلاهک جنگی: مواد منفجره با قابلیت تکه تکه شدن
سرجنگی: ۲۷۱ کیلوگرم
مکانیسم انفجاری: توسط ماسوره مجاورتی و یا سیگنال های دریافتی
سوخت: سوخت مایع در موتور اصلی و سوخت جامد در چهار راکت فرعی
برد عملیاتی: ۳۰۰ کیلومتر
سقف پروازی: ۴۰۰۰۰ متر
پرتاب (launch): بوسیله چهار راکت بر روی موشک
سرعت : ۲۵۰۰ متر بر ثانیه
سیستم هدایت: توسط رادار جستجوگر که در نوک موشک جاسازی شده است.

سوخت:
هر موشک از قدرت چهار راکت کوچک که حاوی سوخت جامد هستند و متصل به خود موشک هستند بهره می برد، ۳ الی ۵ ثانیه پس از شلیک موشک، چهار راکت فرعی متصل به موشک پس از سوختن مواد درونشان از موشک اصلی جدا شده و سپس موتور تکمیلی موشک که ۵D67 نام دارد، به مدت ۵۱ الی ۱۵۰ ثانیه فعال می شود، این موتور از نوعی سوخت مایع به نام TG-02 استفاده می کند که از فرمول های شیمیایی خاصی ساخته شده است، این سوخت ترکیبی از گاز نیتریک اسید است که با نیتروژن اکسید و فسفرید اسید و هیدروکلرید اسید غنی شده است.

سقف پروازی:
موشک اس-۲۰۰ میتواند نسبت به مدل های گوناگونش از بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر را طی کند، این موشک برای رهیابی خود پس از شلیک از سیستم اشراق راداری استفاده میکند و در اواسط پرواز ، سیستم تصحیح پروازی موشک (که نوعی ترمینال راداری است که امواج را از فرستنده دریافت می کند) فعال می شود، این موشک قادر است تا اهدافی را با سرعت ۴ ماخ هدف قرار دهد و اهداف را در سقف پروازی ۳۰۰ الی ۲۰ هزار متر را منهدم سازد. ، به عبارتی دیگر این موشک در مدل های اولیه قابلیت طی کردن مسافتی بالغ بر ۱۰۰۰ الی ۶۵۰۰۰ فوت را داشته و در مدل های بروزرسانی شده توانایی طی کردن ۱۱۵۰۰۰ فوت را داراست.
کلاهک جنگی:
سرجنگی این این موشک ۲۱۷ کیلوگرم وزن دارد که که بعد از انفجار به صورت گلوله افشان عمل می کند، و بهتر است بدانید که سر جنگی این موشک پس از انفجار می تواند به ۱۶ الی ۲۱ هزار ترکش تبدیل شود.لازم به ذکر است که سر جنگی این موشک توسط فیوزی که مجاور رادار موشک قرار گرفته است منفجر می شود، البته این کلاهک ۲۱۷ کلیوگرمی قابلیت انفجار توسط سیگنال های دستوری که فرستاده شوند نیز قابلیت انفجار را دارد، البته سرجنگkt 25 موشک تنها با سیگنال های دریافتی می تواند منفجر شود. در مجموع وزن هر موشک اس-۲۰۰ در هنگام پرتاب حدود ۷۰۱۸ کیلوگرم است.
سیستم هدایت:
سیستم این موشک دارای نوعی هدایت نیمه راداری همراه با سیستم تصحیح بین پروازی است، بهتر است بدانید که سیستم تصحیح بین پروازی توسط راداردر این موشک برای اولین بار در سیستم های روسی بکار گرفته شد، این سیستم به مراتب دقت بالاتری از سیستم های هدایت دستی داشت که در موشک هایی نظیر S-75 استفاده شدند. البته وجود یک ترمینال راداری منفعل در برابر آواکس ها تائید نشده باقی مانده است. سرعت هر موشک حدود ۸ ماخ است و بهتر است بدانید که با شبیه سازی های صورت گرفته درباره این سامانه ، اس-۲۰۰ در برابر بمب افکن هایی با سقف پروازی بالا موفقیت ۸۵ % را داراست.

رادار اصلی:
سیستم کنترل آتش اس-۲۰۰ “۵N62 ” نام دارد که از باندهای “Continuous wave و H band” استفاده می کند که توانایی پوشش ۲۷۰ کیلومتر را دارا هستند. این سیستم برای ردیابی و اشراق بر اهداف استفاده می شود.
رادارهای اضافه شده:
P-14/5N84A “Tall King/”Big Back” ” : یک رادار هشدار زود هنگام که از باند “E-band” استفاده می کند و می تواند ۶۰۰ کیلومتر را پوشش دهد و اهداف را در سطح ۴۶ کیلومتری شناسایی کند.
: یک رادار که از باند استفاده می کند و تا ۶۰۰ کیلومتر را پوشش می دهد.
Kabina 66/5N87 “Back Net/”Back Trap”" : یک رادار هشدار زود هنگام که از باند “E-band” استفاده می کند و می تواند اهداف را تا شعاع ۳۷۰ کلومتری در ارتفاعات پایین تشخیص دهد.
P-35/37 “Bar Lock\Bar Lock B” : یک رادار که از باندهای “E\F-band” استفاده می کند و می تواند اهداف را ردیابی کند ، همچنین ای رادار مجهز به سامانه IFF (تشخیص دوست از دشمن) است توانایی پوشش ۳۹۲ کیلومتر را داراست.
“Side Net/ Odd Pair ” : یک رادار دیگر که از باند “E-band” برای شناسایی اهداف در ارتفاع بالا کاربرد دارد ، بهتر است بدانید که این رادار در سامانه هایی نظر سام-۲ و سام-۶ و ۲K11 Krug نیز استفاده شده است. برد این رادار به ۲۴۰ کیلومتر می رسد.
P-15M(2) “Squat Eye” : راداری که از باند “C-band” برای شناسایی اهداف تا ۱۲۸ کیلومتری استفاده می شود.
سخن مترجم:
به هر حال اس-۲۰۰ سامانه ای است که در طی جنگ سرد خوش درخشید و بدون شک اس-۲۰۰ عاملی بازدارنده در برابر بمب افکن ها و هواپیماهای آواکس دشمن، خواهد بود، این سامانه بعدها در اختیار کشورهای دیگر الجزیره-هند-ترکمنستان-اوکراین-ازبکستان-سوریه-قزاقستان-کره شمالی و همچنین کشور عزیز خودمان قرار گرفت و کارشناسان نظامی ایرانی تونسته اند این سامانه را طوری بروزرسانی کنند که طراحان روسی متعجب شوند.

منبع : ویکیپدیا
مترجم : مهدی زمانی
ایمیل مترجم : mahdizamani97@gmail.com

منبع گالری عکس : http://www.gallery.arteshi.com/displ…e.php?pid=2122